Üretici sattığı meyve-sebzenin para etmediğinden, tüketici ise fiyatların çok yüksek olduğundan yakınıyor. Son günlerde narenciye ürünleri için de böyle bir tartışma yaşanıyor. Geçen yıl halde kilosu 2- 2.6 TL arasında olan portakal bugün 8 liraya kadar yükseldi. Zincir marketlerde ise kilosu 9 liradan aşağı portakal, 7.95'ten aşağı mandalina, 5.95'ten aşağı da limon yok.

Şehirlerde, iç piyasaya dağılan tüm sebze ve meyvelerin ilk durağı toptancı halleri oluyor. Planlı üretime geçmeden fiyatların kontrol edilemeyeceğini vurgulayan Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, sebze ve meyve fiyatlarındaki artışın nedenlerini Ankara Toptancı Hali'nde tezgahları gezerken SÖZCÜ HaftaSonu'na anlattı:

NARENCİYEYE İLGİ ARTTI

– Pandemi döneminde portakal, mandalina, greyfurt, kivi, çilek, nar, yeşil biber ve domatese olan ilgi arttı. Stok ve üretimde bir sorun yok. Toptancı hale gelen ürünlerin fiyatına yüzde 8‘lik fark ekleniyor. Hallerde devletin önemli bir denetimi var. Bazen ‘hal mafyası' deniyor. Böyle bir şey olamaz. Devletin çok sıkı denetimi olan bu mekanlarda mafyanın adı bile geçmez.

TARLA VE MARKET FARKI

– ‘Tarlada 50 kuruş, markette 2-3 lira ya da 5 lira' deniyor. Bahçe fiyatı 50 kuruş ise bunun toplama masrafı, sepet-ambalaj masrafı, nakliye, fabrika işçiliği, hal masrafı, hal fiyatının üzerine market farkı, reyon kirası ve en az yüzde 10 da zayi oranı var. Bu durum 50 kuruşluk üründe de, 5 liralık üründe de benzer. Dolayısıyla özellikle tarla fiyatı düşük ürünlerde büyük uçurum ortaya çıkması, sabit giderlerden kaynaklanıyor. Bir de doğal şartlarla ürünün azalması da fiyat artışında rol oynar.

BÜYÜK MARKETLERİN GÜCÜ

– Büyük marketler binlerce şubesi ile perakende sektörünü elinde tutuyor. Fiyat artışlarının toptancı hallerle bir ilgisi yok. Ticaret Bakanlığı'nın sıkı denetimi ile bir problem yaşanması mümkün değil. Ancak büyük marketlerin fiyatları belirleme gücü var. Binlerce zincir market, pazara hakim oluyor.

‘BEN HAL KÖYLÜYÜM, HALDE SİYASET OLMAZ'
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, “Babam da halciydi. Soranlara ‘Ben hal köylüyüm' diyorum. Çocukluğumdan beri buradayım. 20 yıldır da yöneticilik yapıyorum. Halde siyaset olmaz, halci esnafı arasında siyasi bir çekişme yaşanmaz” dedi.

CORONA DÖNEMİNDE HAL HER GÜN DEZENFEKTE EDİLİYOR

Başkentin sebze ve meyve ihtiyacını büyük ölçüde karşılayan ve her gün çok sayıda esnafın ziyaret ettiği Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali'nde, coranavirüs salgını nedeniyle hijyen uygulamaları artırıldı. Büyükşehir Belediyesi, günlük olarak dezenfekte işlemi yapıyor. Hem toptancı halinde çalışanların hem de ziyaretçilerin ateşi düzenli olarak ölçülüyor. Yüksel Tavşan, “Toptancı halleri dalından kopartılan meyve, tarladan alınan sebzenin, son tüketiciye taze bir biçimde ulaştırılması için çok önemli” dedi.